Tài sản cố định vô hình là một loại tài sản không có hình thái vật chất nhưng lại mang giá trị và được sử dụng trong hoạt động sản xuất, kinh doanh và cung cấp dịch vụ. Tài sản này đóng một vai trò quan trọng trong hoạt động của doanh nghiệp. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về tài sản cố định vô hình, từ việc xác định nguyên giá cho đến cách tính khấu hao.
1. Tài sản cố định vô hình: Định nghĩa và ví dụ
Tài sản cố định vô hình, hay còn được gọi là Intangible Fixed Assets, là những tài sản không có hình thái vật chất nhưng lại mang giá trị. Theo chuẩn mực kế toán Việt Nam, tài sản cố định vô hình được định nghĩa là “tài sản không có hình thái vật chất nhưng xác định được giá trị và được doanh nghiệp sử dụng trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, cung cấp dịch vụ hoặc cho thuê cho các đối tượng khác thuê phù hợp với tiêu chuẩn ghi nhận tài sản cố định vô hình”.
Vậy tài sản cố định vô hình bao gồm những gì? Dưới đây là một số ví dụ về tài sản cố định vô hình:
- Quyền sở hữu trí tuệ: bản quyền tác giả, bằng sáng chế, quyền sở hữu công nghiệp,…
- Mối quan hệ phi hợp đồng: cơ sở dữ liệu, tệp khách hàng,…
- Quyền mang lại lợi ích về kinh tế từ hợp đồng dân sự: quyền kinh doanh, quyền khai thác khoáng sản,…
Hiểu rõ khái niệm tài sản cố định vô hình và các loại TSCĐ vô hình
2. Tiêu chuẩn xác định tài sản cố định vô hình
Việc xác định tài sản cố định vô hình của một doanh nghiệp nên tuân theo các tiêu chuẩn sau:
- Tài sản cố định vô hình phải thu về lợi ích kinh tế trong tương lai.
- Nguyên giá của tài sản cố định vô hình phải được xác định một cách đáng tin cậy và có giá trị từ 30 triệu đồng trở lên.
- Tài sản cố định vô hình phải có thời gian sử dụng từ 1 năm trở lên.
- Tài sản cố định vô hình cần phải được xác định giá trị ban đầu theo nguyên giá.
- Doanh nghiệp cần phải đánh giá mức độ chắc chắn về khả năng thu được lợi ích kinh tế trong tương lai từ tài sản cố định vô hình bằng cách sử dụng các giả định hợp lý và đáp ứng các điều kiện kinh tế tồn tại trong suốt thời gian sử dụng hữu ích của tài sản.
Điều kiện ghi nhận TSCĐ của doanh nghiệp
3. Cách xác định nguyên giá tài sản cố định vô hình
Nguyên giá tài sản cố định vô hình phụ thuộc vào hình thức mua sắm hay trao đổi của tài sản. Dưới đây là các phương pháp xác định nguyên giá tài sản cố định vô hình:
Đối với tài sản cố định vô hình mua sắm: Nguyên giá tài sản được xác định bằng giá mua thực tế cộng với các khoản thuế và chi phí liên quan trực tiếp tính từ thời điểm tài sản được đưa vào sử dụng. Nếu mua sắm theo hình thức trả chậm hoặc trả góp, nguyên giá sẽ là giá mua theo phương thức trả tiền ngay tại thời điểm mua (không tính lãi trả chậm).
Đối với tài sản cố định vô hình do trao đổi: Nguyên giá tài sản được xác định là giá trị hợp lý của tài sản cố định vô hình nhận về hoặc giá trị hợp lý của tài sản đem trao đổi (sau khi đã cộng các khoản phải trả thêm hoặc trừ đi các khoản phải thu về) cộng với các khoản thuế và chi phí liên quan trực tiếp tính từ thời điểm tài sản được đưa vào sử dụng.
Đối với tài sản cố định vô hình được cấp, được biếu, được tặng: Nguyên giá tài sản được xác định là giá trị hợp lý ban đầu cộng với các chi phí liên quan trực tiếp tính từ khi đưa tài sản vào sử dụng.
Đối với tài sản cố định vô hình được tạo ra từ nội bộ doanh nghiệp: Nguyên giá tài sản được xác định là các chi phí liên quan trực tiếp đến quá trình xây dựng, sản xuất thử nghiệm tính từ thời điểm đưa tài sản vào sử dụng theo dự tính.
Đối với tài sản cố định vô hình là quyền sử dụng đất: Nguyên giá tài sản được xác định là toàn bộ khoản tiền chi ra để sở hữu quyền sử dụng đất hợp pháp cộng với các khoản phí cho việc đền bù giải phóng mặt bằng, san lấp mặt bằng, lệ phí trước bạ (không bao gồm các khoản phí chi ra để xây dựng công trình trên đất) hoặc có thể là giá trị quyền sử dụng đất nhận góp vốn.
Đối với tài sản cố định vô hình là quyền tác giả, quyền sở hữu công nghiệp: Nguyên giá tài sản được xác định là toàn bộ chi phí thực tế đã chi ra để sở hữu quyền tác giả, quyền sở hữu công nghiệp theo quy định của pháp luật về sở hữu trí tuệ.
Đối với tài sản cố định vô hình là chương trình phần mềm: Nguyên giá tài sản được xác định là toàn bộ chi phí thực tế đã bỏ ra để sở hữu hợp pháp chương trình phần mềm theo quy định của pháp luật về sở hữu trí tuệ.
Xác định nguyên giá TSCĐ vô hình
4. Phương pháp khấu hao tài sản cố định vô hình
Phương pháp khấu hao tài sản cố định vô hình được áp dụng để phản ánh cách thu hồi lợi ích kinh tế từ tài sản đó của doanh nghiệp. Dưới đây là ba phương pháp khấu hao phổ biến được áp dụng cho tài sản cố định vô hình:
Phương pháp khấu hao đường thẳng: Phương pháp này đơn giản và dễ tính toán. Mức chi phí khấu hao đều qua từng kỳ sản xuất, không thay đổi trong suốt thời gian sử dụng hữu ích của tài sản.
Phương pháp khấu hao theo số dư giảm dần: Phương pháp này thường được áp dụng cho các doanh nghiệp công nghệ đòi hỏi sự thay đổi và phát triển nhanh chóng. Mức chi phí khấu hao giảm dần trong suốt thời gian sử dụng hữu ích của tài sản.
Phương pháp khấu hao theo số lượng sản phẩm: Phương pháp này dựa trên tổng số đơn vị sản phẩm ước tính tài sản có thể tạo ra. Chi phí khấu hao được phân bổ theo số lượng sản phẩm đã sản xuất trong kỳ, sản xuất càng nhiều thì phân bổ càng nhiều và ngược lại.
Các phương pháp khấu hao TSCĐ vô hình áp dụng cho doanh nghiệp
Trên đây là những thông tin về tài sản cố định vô hình, từ định nghĩa, xác định nguyên giá cho đến cách tính khấu hao. Để quản lý tài sản hiệu quả, tránh sự thất thoát và lãng phí, việc tìm một giải pháp quản lý tối ưu là điều mà các doanh nghiệp quan tâm hàng đầu.
Với hơn 20 năm kinh nghiệm trong việc ứng dụng công nghệ vào quản trị đầu tư mua sắm và quản lý tài sản cho các doanh nghiệp lớn, GSOFT sẽ mang đến cho bạn những giải pháp quản lý tài sản tối ưu và hiệu quả. Hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn và hỗ trợ sớm nhất!
